ciekawostki o zwierzętach

 BUDOWA :Tygrys jest najpotężniejszym przedstawicielem rodziny kotowatych i jednym z największych drapieżników lądowych. Osiągana przez dorosłe samce masa – w zależności od podgatunku – może przekraczać 300 kg przy całkowitej długości ciała ponad 3 m. Nieco większe od niego były wymarłe smilodony i lwy jaskiniowe, a współcześnie jedynie pochodzące ze skrzyżowania tygrysicy z lwem lygrysy osiągają większe rozmiary. Rozmiary tygrysów zmieniają się w zależności od wysokości zajmowanych terenów, najmniejsze żyją w terenach niżej położonych^[10].

Długość całkowita	172–330 cm
Długość (bez ogona)	119–290 cm
Długość ogona	53–116 cm
Wysokość	80–115 cm
Masa ciała	91–423 kg (samce); 65–160 kg (samice)
Liczba chromosomów	2n=38
Pożywienie	duże i małe kręgowce – od młodych słoni po małpy i gryzonie
Ciąża	96–111 dni

 

 umaszczenie : Jest uzależnione od podgatunku i pory roku, od żółtawego do czerwonopomarańczowego z czarnymi, wyrazistymi pręgami. Boki głowy i strona brzuszna są białe. Kształt i rozmieszczenie pręg są zależne od podgatunku, a szczegółowy układ – unikalny dla każdego osobnika^[7] – może stanowić podstawę do identyfikacji. Podgatunki północne mają generalnie jaśniejsze futro^[13].

tryb życia :Większość tygrysów żyje w lasach tropikalnych oraz na terenach porośniętych przez zarośla trawiaste, trzcinowe i bambusowe. Są bardzo aktywnymi drapieżnikami naziemnymi, rzadko wchodzą na drzewa. Na miejsce odpoczynku najchętniej wybierają cień pod drzewami, a na stepach syberyjskich – rozpadliny skalne.

TYGRYSY TO WSPANIAŁE ZWIERZĘTA KTÓRE POTRZEBUJĄ WOLNOŚĆ ALE NIESTETY DUŻO  Z NICH GINIE DLA FUTER

 

 

gatunek dużego ssaka drapieżnego z rodziny niedźwiedziowatych, zamieszkującego Arktykę. Jest drapieżnikiem szczytowym w zasięgu swojego występowania. Grube futro i warstwa tłuszczu chronią go przed zimnem. Włosy tworzące sierść niedźwiedzia są półprzezroczyste; sierść jako całość ma zazwyczaj kolor biały lub kremowy, przez co umożliwia zwierzęciu dobry kamuflaż. Skóra ma barwę czarną^[4]. Niedźwiedź polarny ma krótki ogon i małe uszy, co pomaga mu redukować utratę ciepła. Stosunkowo mała głowa i długie, zwężające się ku tyłowi ciało nadają mu opływowy kształt przydatny do pływania. Jest ssakiem prowadzącym niemal morski tryb życia, potrzebującym do przetrwania jedynie kawałka pływającego lodu i żywności znajdowanej w wodzie, oraz miejsca do urodzenia i odchowania młodych. Jego systematyczna (łacińska) nazwa Ursus maritimus oznacza „niedźwiedź morski”. Przystosował się do życia na lądzie, morzu i lodzie^[5].

 

pokarm i strategia polowania : Niedźwiedź polarny jest najbardziej mięsożernym członkiem rodziny niedźwiedziowatych i jednym z najczęściej polujących na ludzi, ma znakomity węch. Głównym jego pożywieniem są foki, szczególnie nerpy, na które poluje czatując przy otworach lodowych, przez które foki łapią powietrze lub skradają się do sztuk leżących na lodzie. Zabijają je jednym uderzeniem łapy. Zimą polują także na ptaki, gryzonie, skorupiaki, kraby, białuchy, młode morsy, okazjonalnie piżmowoły lub renifery i bardzo rzadko na inne niedźwiedzie polarne.

poziom zagrożenia : Chociaż niektóre lokalne populacje niedźwiedzi polarnych kurczą się, to ich całkowita globalna liczba wzrasta. [1], [2] Pomiędzy 1970 i 2007 liczebność populacji niedźwiedzi polarnych zwiększyła się z 5000 do 25000 osobników. [3] Na zachodnim wybrzeżu Zatoki Hudsona w Kanadzie np, w 1987 liczba oszacowanej populacji wynosiła 1200, ale w 2007 liczba ta zmalała do 950 osobników^[29].  

 

 

ewolucja i systematyka     :Ewolucja wilka jest długa i skomplikowana. Pierwotnie przyjmowano, że psy (Caninae) wywodzą się z rodzaju Tomarctus (ok. 15 mln lat temu), czyli z bocznej gałęzi podrodziny Borophaginae, której wygląd przypominał nieco nowoczesne psy właściwe. Obecnie uważa się, że był to jedynie przykład wczesnej konwergencji oddzielnych linii filogenetycznych. Nie poznano jak na razie pierwszego prawdziwego taksonu, który dał początek nowoczesnym gatunkom z podrodziny psów właściwych. Pierwszym opisanym taksonem prawdziwych psów był rodzaj Leptocyon żyjący od 34 mln do 10 mln lat temu, który dał początek rodzajowi Eucyon, a co za tym idzie, wszystkim współczesnym psowatym. Rodzaj Canis pojawił się prawdopodobnie ok. 8 mln lat temu w Ameryce Północnej.

skamieniałość wilka na terenie polski  :Na terenie Polski kopalne szczątki przodków współcześnie występującego wilka znaleziono w okolicach Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, Sudetów, Tatr i na Rzeszowszczyźnie, gdzie znajdowano je w osadach plejstoceńskich wraz z różnymi śladami życia i bytności tam człowieka. Podobnym znaleziskiem mogą pochwalić się wczesnośredniowieczne stanowiska archeologiczne Gniezna, Gdańska i Opola.

 

charakterystyka: Samce wilków (basiory) są większe od samic (wadery) o ok. 20–25%. Długość ciała dorosłego wilka wynosi przeciętnie 100–130 cm^[10], nie licząc ogona.Średnia długość ogona (30–50 cm) to ok. 1/3 długości ciała zwierzęcia. Na grzbietowej części ogona (8–10 cm od jego nasady) znajduje się niebieskoczarny gruczoł nadogonowy, tak zwany fiołkowy, którego znaczenie nie jest jeszcze do końca wyjaśnione.

Wielkość

• Wysokość w kłębie: samiec 70–85 cm (niekiedy do 90 cm^[11]), samica 60–75 cm,
• Długość ciała: przeciętnie 100–130 cm; niekiedy do 160 cm^[10],
• Długość ogona: 30–50 cm^[10],
• Masa ciała: samiec 45–60 kg, (wyjątkowo do 75 kg^[10]), samica 30–50 kg.

Długość wilczego tropu wynosi 10–13,7 cm, przy szerokości 8–9 cm. Przednie nogi są wbite w stosunkowo wysoką i wąską klatkę piersiową. Łokcie skierowane są do wewnątrz, a stopy na zewnątrz, co daje możliwość stawiania nóg leżących po tej samej stronie ciała w jednej linii. Wymiary tylnej łapy są o 1–2 cm mniejsze.Pokrywa włosowa składa się z dwóch rodzajów włosów: długich i sztywnych włosów prowadzących, zapewniających odprowadzenie wody oraz podszerstka zapewniającego izolację termiczną. Pasmo długich włosów, osiągające nawet 17 cm, przebiegające od karku po barki, tworzy tzw. „grzywę”, którą wilk stroszy, chcąc okazać swą złość lub w momencie pobudzenia. Wilki posiadają włosy o różnej barwie – od prawie czarnych poprzez szare, brązowe aż do białych.

środowisko i zachowanie :

Wilk występuje w lasach, na równinach, pustyniach, w terenach górskich i bagiennych. Jest gatunkiem terytorialnym. Wyznacza rewir, do którego nie dopuszcza osobników nie należących do watahy. W głębi rewiru, w miejscu najbardziej niedostępnym, urządza legowisko. Jest drapieżnikiem i do swojego życia potrzebuje średnio ok. 1,3 kg mięsa (wraz z kośćmi i skórą) dziennie. W naturze żywi się drobnymi zwierzętami (gryzonie, zające, borsuki, ptaki, bezkręgowce), ale także – o ile warunki i liczebność stada na to pozwala – dużymi zwierzętami kopytnymi. Najczęściej poluje na jelenie, nieco rzadziej wybiera sarny, dziki i łosie. W normalnych warunkach duży wilk z ras północnych może zjeść jednorazowo do 10 kg^[10], jednak jest to zwykle związane z wcześniejszą, kilkudniową głodówką. Uzupełnieniem jego diety są owoce i runo leśne. Ich system pokarmowy jest dopasowany do diety mięsnej i różni się od tego, który mają psy domowe (nieco krótszy przewód pokarmowy, wyższa kwasowość, wyższa efektywność trawienia).

Główne składniki diety zależą od bazy pokarmowej. Wilki dość elastycznie dostosowują się do dostępnych pokarmów, jednak ich wymogi energetyczne wymuszają polowanie na duże ssaki; chociaż np. zdrowe żubry czy bizony nie są zagrożone. Także w przypadku innych zwierząt (np. łosie czy jelenie), zdrowe zwierzęta zostają zabite czy też poważnie ranne tylko w wypadku co 20. ataku wilków. Pozostałe ataki kończą się rezygnacją lub wręcz odniesieniem ran przez wilka. Wilk jako drapieżnik prowadzi więc selekcję i usuwa z populacji głównie osobniki chore, słabe albo mało doświadczone, nie chronione przez grupę osobników starszych.

zachowanie w stadzie :

Stado wilków (wataha) składa się przeważnie z kilku, przeciętnie 6-8 osobników. Na Alasce i w północno-zachodniej Kanadzie spotykano watahy liczące do 20 osobników^[13]. Watahy obserwowane w Polsce liczą od 2 do 10, najczęściej 4-5 osobników^[4].

Watahą dowodzi najsilniejsza para (tzw. para alfa – basior i wadera), która jako jedyna ma prawo się rozmnażać. Resztę watahy tworzą zwykle osobniki z nimi spokrewnione. Każdy wilk w stadzie ma ściśle określone miejsce, wyznaczające m.in. kolejność jedzenia zdobyczy. Zależności te podkreślane są przez rozbudowany system gestów dominacji (m.in. podniesiony ogon i uszy) i poddaństwa (np. skulony ogon, kładzenie się na grzbiecie). Poza hierarchią znajdują się młode, którymi opiekuje się cała wataha. Młode samce po osiągnięciu dojrzałości czasem są przepędzane przez parę alfa, by nie zagrażały ich dominacji. W społeczności wilków każdy z nich pełni określoną funkcję. W związku z tym możemy wyróżnić specjalistów od węszenia niebezpieczeństwa, szukania tropów, zabijania łupu, chronienia dzieci pary alfa, przedniej straży na polowaniu. Od wymierzania kar jest zastępca przywódcy. Nie jest on lubiany przez pozostałe wilki, w związku z czym nigdy nie zostaje samcem alfa. Wymierzanie kar odbywa się zawsze w sposób symboliczny. Wilk-zastępca otwiera szeroko pysk, w który wkłada swoją głowę winowajca.

odkgłosy

Szczekanie używane jest do ostrzeżenia obcych osobników, że zbliżyły się za bardzo do nory lub zdobyczy. Warczenie, tak jak u psów, jest oznaką agresji. Wilki skomlą, okazując uległość lub prosząc o coś (np. o dostęp do jedzenia). Piski towarzyszą wilczej zabawie.

 

Wycie służy do komunikacji między osobnikami i zacieśnianiu więzów grupy. Wilki wyją, by oznajmić innym swoje położenie, kończą w ten sposób udane polowanie lub odstraszają intruza. W czasie wycia panuje tak przyjazna atmosfera, że nikomu nic złego stać się nie może. Dotyczy to także ludzi^[14]. Wilki wyją zazwyczaj wieczorem i wcześnie rano. Dźwięk jest jednostajny, trwający od kilku do kilkunastu sekund, często powtarzany (sesja może trwać do 2 minut).

Wycie stada zaczyna się od pojedynczego głosu samca, po czym dołączają do niego kolejne osobniki. Wycie szczeniąt przypomina raczej skomlenie i skowyt. Wycie słychać zazwyczaj z odległości 2 – 3 km.

Wilcze szczekanie różni się znacznie od dźwięku wydawanego przez psy. Jest cichsze, monosylabowe, przypominające nieco dźwięk „wuff”. Wilki chowane wśród psów z czasem zaczynają szczekać w taki sam sposób, jak ich udomowieni krewniacy.

język ciała :

Język ciała

Wilki do komunikowania się używają także skomplikowanego języka ciała opartego na subtelnych znakach i sygnałach.

• Dominacja – dominujący wilk stoi na sztywnych nogach. Ogon jest wyprostowany i uniesiony. Uszy postawione, sierść nieco nastroszona. Często patrzy prosto w oczy innym wilkom lub wspina się na nie.
• Poddaństwo (aktywne) – całe ciało „obniżone”, wygięte w łuk, wargi i uszy opuszczone, poddany wilk liże pysk dominanta szybkimi ruchami języka, z opuszczonym zadem. Ogon położony nisko, często podwinięty między tylne łapy.
• Poddaństwo (pasywne) – wilk kładzie się na grzbiecie odsłaniając delikatny brzuch i gardło. Łapy skierowane do ciała. Zwierzę często skomle.
• Złość – uszy postawione, futro zjeżone. Uniesione wargi ukazują zęby. Grzbiet może być wygięty, zwierzę warczy.
• Strach – uszy przylegają do głowy, ogon między nogami. Wilk kuli się. Może skomleć lub szczekać.
• Obrona – ciało przy ziemi, uszy położone.
• Atak – futro zjeżone. Wilk warczy i przykuca.
• Zrelaksowanie – uszy położone, wilk wypoczywa leżąc na brzuchu lub boku. Może machać ogonem.
• Napięcie – ogon nieruchomy, położony, wilk może przykucnąć.
• Zadowolenie – energiczne machanie ogonem, język może zwisać z pyska.
• Polowanie – wilk jest spięty, ale jego ogon prosty, w jednej linii z ciałem.
• Zabawa – machanie ogonem, wilk jest ruchliwy, skacze, biega. Często opuszcza przednią część ciała na sztywnych łapach.

 

znaczenie historyczne

Relacje między wilkami a ludźmi miały bardzo burzliwą historię. Tradycyjnie, ludzie postrzegali wilki negatywnie, bali się ich. Wiadomo dziś, że ten sposób postrzegania był kompletnie niezasłużony. Folklor europejski pogarszał ten negatywny obraz, który został przywieziony do Ameryki Północnej wraz z europejskimi imigrantami. Krótko mówiąc, wilk szary, który występuje w każdym ekosystemie na każdym kontynencie na półkuli północnej, był jednym z pierwszych gatunków, który odchodził, gdy znacząca populacja ludzi osiedlała się na danym terenie. Wraz z rozwojem technologii umożliwiających łatwiejsze zabijanie wilków i innych drapieżników, prosta kontrola populacji uchroniła je przed kompletnym wytrzebieniem.

Pomimo to wilki są ukazywane w pozytywnym świetle przez niektóre mity i legendy, a w wielu językach istnieją imiona znaczące „wilk”.

Z historycznego punktu widzenia, nieuzasadniony strach przed wilkami był odpowiedzialny za większość problemów, z jakimi ten gatunek się spotkał, włączając w to prawie całkowite wyginięcie na skutek polowań w Stanach Zjednoczonych i Europie mających miejsce przed XX wiekiem. Jednak badania ekologiczne przeprowadzone w XX w. rzuciły nowe światło na wilki i inne drapieżniki, szczególnie jeśli chodzi o ich rolę w zachowaniu równowagi w ekosystemie, do którego należą. W wyniku tych i innych istotnych czynników, wilki zaczęły być postrzegane w znacznie bardziej pozytywny sposób.

Ogólna świadomość środowiska, która ma swoje korzenie gdzieś w połowie XX w., zmusiła ludzi do zmiany swoich dotychczasowych wyobrażeń, włączając w to te dotyczące drapieżników. W Ameryce Północnej ludzie zrozumieli, że w czasie ostatnich ponad 20 lat nie było potwierdzonych przypadków zgonów spowodowanych przez atak zdrowego wilka. Wilki są z natury ostrożne i uciekają od ludzi, tylko czasami zbliżając się do człowieka z ciekawości. Mimo że ogólne nastawienie zmieniło się, wciąż jest wiele osób mających bardziej ostrożne poglądy na temat wilków.

Ja kocham wilki <3  to moje ulubione zwierzę a jakie jest wasze ??.

 

 

 

   Sarna europejska (Capreolus capreolus) – gatunek ssaka parzystokopytnego z rodziny jeleniowatych. Jedno z ważniejszych zwierząt łownych Europy. Samica jest potocznie nazywana kozą, samiec rogaczem, kozłem, młode zaś koźlętami. Istnieje również łowieckie określenie sarniak^[3][4] na dorosłego samca sarny.

Podstawowe dane
Długość ciała	95-140 cm
Wysokość w kłębie	60-90 cm
Długość ogona	1-2 cm
Masa ciała	15-35 kg
Dojrzałość płciowa	2 lata
Liczba młodych w miocie	1-3
Długość życia	5- 12 lat

Wygląd

Sarna jest zwierzęciem średniej wielkości o smukłym ciele, wysokich nogach (cewkach), sierści (sukni) czerwonobrązowej w lecie, siwobrązowej lub siwożółtej w zimie, z białą lub żółtawą plamą (lustrem) na pośladkach. W Niemczech i Holandii spotykane są osobniki o czarnym ubarwieniu, a w całym zasięgu występowania również białe albo łaciate. Racice małe, ostro zakończone. Palce boczne są wysoko osadzone, nie dotykają podłoża.

Wysokość w kłębie ok. 75 cm, długość 95-140 cm (w tym tułowia ok. 70 cm), przeciętna masa ciała ok. 25 kg (koza ok. 10% mniej). Poroże samców (parostki) osiąga 25-30 cm, u dorosłych zwykle z trzema odnogami (są to tzw. szóstaki regularne – jeśli każda z tyk ma trzy odnogi i nieregularne, kiedy tylko jedna tyka ma trzy, a druga posiada mniej odnóg), zrzucane są na przełomie października i listopada; nowe rośnie w scypule do kwietnia. Z końcem kwietnia, bądź na początku maja ma miejsce ścieranie scypułu.

W 2008 w Prato we Włoszech odkryto samca sarny z jednym parostkiem położonym na środku czaszki^[5]. Naukowcy uważają, że jest to wada genetyczna tego osobnika, ponieważ jego bliźniak ma normalne poroże złożone z dwóch parostków.

Sarny w okresie od późnej jesieni do wiosny żyją w stadach (rudlach) złożonych z kilku do kilkudziesięciu osobników prowadzonych przez doświadczoną samicę. Po tym okresie rudle się rozluźniają i rozbijają na mniejsze grupy. Największą aktywność wykazują we wczesnych godzinach rannych, południowych i wieczornych. Mogą żerować w nocy. Sarna jest gatunkiem roślinożernym. Żywi się trawami, ziołami, liśćmi, grzybami i owocami leśnymi. Samce wykazują zachowania terytorialne i związaną z tym agresję.

Znaczenie

Na sarny poluje się dla mięsa i skór. Mięso (sarnina) jest uważane za bardzo smaczne. Ze skór sarny wyprawiane są zamsze (skóry zamszowe).

Zagrożenia i ochrona

Potomstwo

Sarny są narażone na ataki drapieżników (wilk, ryś, niedźwiedź, wałęsające się psy). Szczególnie narażone są młode koźlęta zanim nabiorą zdolności szybkiego biegu. Jedną ze strategii obronnych saren jest brak zapachu młodych oraz pozostawianie ich tuż po porodzie w odosobnionych miejscach. Matka przebywa w pobliżu, ale do miejsca ukrycia koźląt podchodzi tylko na czas karmienia. Koźlęta sarny w pierwszych dniach życia nie mają własnego zapachu. Dzięki temu drapieżniki (nawet psy myśliwskie) nie mogą ich wyczuć. Znalezionych przypadkowo w lesie koźląt nie należy dotykać, ponieważ w ten sposób człowiek przekazuje swój zapach, co pozbawia młode naturalnej ochrony przed drapieżnikiem. Nie należy również koźląt zabierać pod pretekstem porzucenia przez matkę. Pozostawianie samotnych młodych w ukryciu jest naturalną strategią obronną wielu gatunków jeleniowatych.

Gatunek Capreolus capreolus nie jest objęty konwencją waszyngtońską (CITES). Sarna jest zwierzęciem łownym zaliczanym do kategorii zwierzyny grubej (zwierzyny płowej) i podlega sezonowej ochronie łownej. Okres polowań na kozły rogacze trwa od 11 maja do 30 września, natomiast na kozy i koźlęta polowania prowadzi się od 1 października do 15 stycznia.

Według danych GUS (Mały Rocznik Statystyczny Polski 2010), pozyskanych na podstawie inwentaryzacji zwierzyny łownej, liczebność polskiej populacji sarny wynosi około 828 tysięcy osobników. W Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (least concern – niskiego ryzyka)^[6].

 

 

Lampart, pantera, leopard (Panthera pardus) – gatunek ssaka z rodziny kotowatych (Felidae). Czwarty pod względem wielkości kot świata (po tygrysie, lwie i jaguarze). Występuje w Afryce i Azji. Według badania z 1988 w Afryce żyło 700 000 leopardów, jest jednak ono uznane za niewiarygodne^[2]. Również krytykowane badanie określiło populację w Indiach na około 10 000^[2].

Charakterystyka

Lampart to średniej wielkości kot, posiada okrągłe uszy osadzone na głowie o krótkim pysku. Szerokie łapy wyposażone są w ostre pazury.

Sierść jest błyszcząca, na grzbiecie i bokach usiana ciemnymi plamami o wielkości grochu albo orzecha. Plamy te układają się w rozetki bez plamek w środku. Jest to istotna cecha w rozpoznawaniu różnicy między lampartem (panterą) a jaguarem amerykańskim, gdyż jaguar w środku tych plam posiada dwie, czasem trzy plamki.

Pantery żyjące w lasach są mniejsze od tych, które żyją na sawannach. Różnią się też ubarwieniem. Koty zamieszkujące tereny otwarte mają jaśniejsze i rzadziej rozmieszczone cętki.

Oprócz osobników cętkowanych spotyka się również osobniki melanistyczne, tzw. „czarne pantery”^[5]. Swoją barwę zawdzięczają większej ilości pigmentu (melaniny). Przy dobrym świetle można zauważyć charakterystyczne cętki.

Wielkość

• wysokość: 60-80 cm^[6]
• długość ciała: przeciętnie 100-150 cm; niekiedy do 190 cm ^[6]
• długość ogona: 58-110 cm^[6]
• waga: samica 60-80 kg, samiec 70-90 kg^[6]

Tryb życia

Zwierzęta te są samotnikami (choć nieraz grupy rodzinne mogą wynosić od czterech do sześciu osobników). Polują w nocy, a za dnia odpoczywają, często drzemiąc wyciągnięte na gałęzi drzewa. Z reguły prowadzą osiadły tryb życia, lecz w poszukiwaniu nowych terenów łowieckich mogą się przemieszczać. Unikają człowieka. Terytorium samca może osiągać od pięciu do czterdziestu kilometrów kwadratowych.

Lamparty charakteryzują się niebywałą zwinnością i siłą. Potrafią wykonywać 6-8-metrowe skoki. W polowaniu za zwierzyną są bardzo zwinne.

Potrafią się wspinać i nie boją się stąpać po dość cienkich gałązkach. Niejednokrotnie wciągają wysoko w koronę drzew ofiary trzy razy cięższe od siebie, a nawet młode żyrafy. Choć nie przepadają za wodą, potrafią świetnie pływać.

Średnia życia lamparta na wolności to 12 lat. Rekord oficjalny 17 lat. W niewoli żyje nawet do 25.

Lamparty polują na lisy, zające, mangusty, perliczki, węże, jaszczurki, ryby, młode antylopy, świnie rzeczne, szakale, gryzonie czasem nawet na małpy (najczęściej szympansy) i wiewiórki. Rzadziej polują na większe zwierzęta takie jak bawoły i antylopy nilgau.

Lamparty wolą naturalną zdobycz, ale jej brak zmusza je do polowania na zwierzęta hodowlane. Zdarzają się lamparty ludojady, ale najczęściej są to osobniki stare, chore, niezdolne do polowań albo samice wychowujące młode.

Mimo swej dużej siły, potężnych kłów i pazurów lamparty są niekiedy zmuszane do wycofania się z polowania i ataku w obliczu takich przeciwników jak pawiany w grupie.

Ciekawostki

• Rekord w pożeraniu ludzi ustanowił lampart Rudraprayag, który zabił ponad 128 osób. Sam padł ofiarą myśliwego Jima Corbetta.
• Maskotka Mistrzostw Świata w RPA, Zakumi, był lampartem.

 

Orły (Aquilinae) – podrodzina ptaków z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Obejmuje gatunki drapieżne, jednak jeśli to możliwe, zjadające również padlinę, zamieszkujące cały świat poza Antarktydą. Ptaki te charakteryzują się następującymi cechami:

• samice większe od samców
• upierzenie obu płci jednakowe
• w ubarwieniu przeważają brązy oraz czerń i biel
• gniazdo na drzewie lub na skalnej półce
• w zniesieniu 1-2 jaja
• wysiadywanie trwa 40-50 dni
• pisklęta opuszczają gniazdo po 50-120 dniach.

Systematyka

Do podrodziny należą następujące rodzaje^[1][2][3]:

• Nisaetus
• Spizaetus
• Stephanoaetus – jedynym przedstawicielem jest wojownik wspaniały (Stephanoaetus coronatus)
• Lophotriorchis – jedynym przedstawicielem jest rdzawobrzuch (Lophotriorchis kienerii)
• Lophaetus – jedynym przedstawicielem jest orlik długoczuby (Lophaetus occipitalis)
• Ictinaetus – jedynym przedstawicielem jest orlik malajski (Ictinaetus malayensis)
• Polemaetus – jedynym przedstawicielem jest wojownik zbrojny (Polemaetus bellicosus)
• Hieraaetus
• Aquila
• Harpagornis – jedynym przedstawicielem jest wymarły orzeł Haasta (Harpagornis moorei)
• Lis – nazwa zwyczajowa oznaczająca drapieżnego ssaka z rodzaju Vulpes, najczęściej stosowana w odniesieniu do gatunku Vulpes vulpes (w języku polskim zwanego lisem pospolitych) lisy są pospolitym gatunkiem zwierząt więc wszędzie o nich słyszymy ale polują na nie dla ich cennego buszystego futra

 

 

gatunek dużego ssaka lądowego z rodziny jeleniowatych (Cervidae).

 

Jego liczne podgatunki zamieszkują Europę (część Półwyspu Skandynawskiego, Europa Środkowa i południowa), Azję (od Morza Czarnego do Morza Ochockiego i Morza Japońskiego), północną Afrykę. W Afryce żyją tylko na północy, dochodząc na południe do Sahary. Introdukowany w Ameryce Południowej, Australii i Nowej Zelandii.

W Polsce występuje jeleń europejski (Cervus elaphus elaphus), nazywany również jeleniem skandynawskim^[3].

W populacjach jelenia szlachetnego występującego w Polsce wyróżnia się kilka ekotypów: jeleń bieszczadzki (największy i najsilniejszy), jeleń mazurski, jeleń wielkopolski i jeleń pomorski^[4].

W Polsce występuje we wszystkich większych kompleksach leśnych. Preferencje środowiskowe jeleni są zależne od pory roku. Głównym środowiskiem są nizinne i górskie lasy liściaste i mieszane. Z uwagi na rozłożyste poroże unikają terenów gęsto zakrzewionych.

 

 

Podstawowe dane[3]
Długość ciała	175-265 cm
Wysokość w kłębie	75-140 cm
Ogon	10-22 cm
Masa ciała	68-210 kg
Dojrzałość płciowa	1,5-2 lata
Okres godowy	druga połowa września
Ciąża	ok. 230 dni
Liczba młodych w miocie	jedno (rzadziej dwa)
Długość życia	średnio 12-15 lat, maksymalnie 23 lata

 

Tryb życia

Z natury jest zwierzęciem dziennym, ale pod wpływem czynników zewnętrznych (obecność drapieżników, ludzi) zakłócających jego spokój i poczucie bezpieczeństwa prowadzi głównie nocny tryb życia, w dzień ukrywając się w leśnych gęstwinach. Rozpoczyna żerowanie po zmierzchu, a nad ranem wraca do swojej kryjówki. W ciągu dnia żeruje w miejscach, w których nie wyczuwa żadnego zagrożenia. Jelenie śpią tylko 60-100 minut na dobę.

Pożywienie jeleni stanowią pędy, liście, kora i owoce drzew i krzewów, trawy, zboża, zioła, ziemniaki, buraki, a zimą zeschnięte trawy, mchy, porosty, pączki i młode pędy drzew iglastych. Wychodzą też na pola uprawne skuszone burakami, kapustą, ziemniakami i zbożami.

Jelenie żyją w stadach, w gwarze myśliwskiej nazywanych chmarami. Stadu przewodzi łania licówka. Przepisy wykonawcze polskiego prawa łowieckiego zakazują strzelania do licówki podczas polowania^[6].

Byki, szczególnie podczas rykowiska, korzystają z kąpieli błotnych w tzw. kąpieliskach. Następnie ocierają się o drzewa (malują), w celu pozbycia się pasożytów.

Jeleń na wolności żyje do 12-15 lat. W warunkach fermowych nawet do 23.^[4].

 

Zagrożenia i ochrona

Naturalnymi wrogami jeleni w Polsce są wilk, ryś i niedźwiedź, które regulują liczebność populacji eliminując osobniki młode i osłabione. Na obszarach, na których na skutek polowań wytępieni zostali naturalni wrogowie jeleni, najokazalsze egzemplarze są obiektem polowań myśliwych, co w środowisku myśliwych również nazywane jest regulacją liczebności. Jeleń szlachetny w Polsce jest zwierzyną z okresem ochronnym. Na jelenie byki polować wolno od 21 sierpnia do końca lutego, na łanie od 1 października do 15 stycznia, natomiast na cielaki od 1 października do końca lutego (rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie określenia okresów polowań na zwierzęta łowne z 16.03.2005 r.). Według danych z inwentaryzacji przeprowadzonej w 2011 roku stan liczebności jelenia szlachetnego w Polsce wynosi ok. 190 tys. sztuk i od kilku lat nieustannie wzrasta (źródło: Brać Łowiecka 11/2011 na podstawie danych GUS na 31.03.2011).

Badaniami jeleni na terenie Polski zajmuje się Stacja Badawcza Rolnictwa Ekologicznego i Hodowli Zachowawczej Zwierząt PAN w Popielnie oraz Instytut Biologii Ssaków PAN w Białowieży.

ZNACZENIE : Jako roślinożercy regulują przyrost roślin w ekosystemie lasów. Podobnie jak łosie, jelenie spałują drzewa przyczyniając się do ich zamierania. Niszczą też młode pędy drzew poprzez zgryzanie i tratowanie. Jelenie są zabijane, jako gruba zwierzyna, dla mięsa, skór i poroża. Są hodowane na farmach (jako zwierzęta gospodarskie) oraz w parkach i ogrodach zoologicznych.

POROŻE :Wszystkie podgatunki jelenia szlachetnego charakteryzują się dużym porożem (wieniec) o okrągłym pniu i dużej liczbie odrostków. Poroże zrzucane jest w połowie zimy i odrasta wczesną wiosną, osiągając największe rozmiary na początku lata u około 10-letnich osobników. Wiek ten jest tylko przybliżony, ponieważ u ekotypów jelenia karpackiego czy też mazurskiego okres ten przypada na 11-12 rok.